Τεχνικός Εξοπλισμός

Για να διατηρηθούν οι αναμνήσεις των πληροφορητών μας για τις επόμενες γενιές, τις καταγράφουμε σε ψηφιακό μαγνητόφωνο ή σε βιντεοκάμερα. Οφείλουμε στα άτομα που μας εμπιστεύονται κομμάτια της ζωής τους να εξασφαλίσουμε την καλύτερη δυνατόν ποιότητα ήχου και εικόνας. Το τι εξοπλισμό επιλέγουμε, εξαρτάται από τη μελλοντική χρήση του υλικού και από το πορτοφόλι μας. Όταν δεν έχουμε τα μέσα, μπορούμε ίσως να δανειστούμε τον απαραίτητο εξοπλισμό, ή να το βρούμε μεταχειρισμένο.

Μαγνητόφωνα

Τα λεγόμενα «δημοσιογραφικά» κασετόφωνα τύπου Walkman πρέπει να αποφεύγονται, αλλά ένα καλό αναλογικό μαγνητόφωνο με δυνατότητα σύνδεσης εξωτερικού μικροφώνου προσφέρεται ως εναλλακτική λύση προς τα ψηφιακά. Έχει όμως το μειονέκτημα ότι η κασέτα πρέπει στη συνέχεια να ψηφιοποιηθεί.

Σήμερα όμως οι περισσότεροι ερευνητές προφορικής ιστορίας χρησιμοποιούν ψηφιακά μαγνητόφωνα (solid state recorders) που αποθηκεύουν τα δεδομένα σε κάρτα μνήμης. Υπάρχουν πολλών ειδών ψηφιακά μαγνητόφωνα στην αγορά και επειδή η τεχνολογία αλλάζει πολύ γρήγορα, προτού προβείτε σε αγορά, καλό είναι να ενημερωθείτε από ειδικευμένες ιστοσελίδες.

Τεχνικές προδιαγραφές

Όποιο μοντέλο και να διαλέξετε, πρέπει να πληροί τις παρακάτω τεχνικές προδιαγραφές:

• Να παρέχει τη δυνατότητα σύνδεσης με δύο εξωτερικά μικρόφωνα (κατά προτίμηση με είσοδο XLR)
  Τα ενσωματωμένα εσωτερικά μικρόφωνα συνήθως δεν είναι καλής ποιότητας και ηχογραφούν επίσης τον ήχο του μηχανισμού της συσκευής.
• Να παρέχει τη δυνατότητα να ηχογραφεί σε μη συμπιεσμένα φορμά PCM WAV (.wav) τουλάχιστο 44.1 kHz & 16 bit (ποιότητα CD).
  Τα μαγνητόφωνα που γράφουν μόνο σε συμπιεσμένα φορμά (όπως mp3) πρέπει να αποφεύγονται, γιατί τα αρχεία αυτά είναι χαμηλότερης ποιότητας και χειροτερεύουν κάθε φορά που μετατρέπονται σε άλλο φορμά.
• Να μπορεί να κάνει τόσο μονοφωνική όσο και στερεοφωνική εγγραφή
  Όταν σας ενδιαφέρει κυρίως η φωνή του πληροφορητή ή η απόσταση από τον ερευνητή είναι μικρή, αρκεί και η μονοφωνική εγγραφή. Το πλεονέκτημα της μονοφωνικής εγγραφής είναι ότι απαιτεί πολύ μικρότερο χώρο αποθήκευσης. Πχ. σε μια κάρτα μνήμης 2 GB και με ηχογράφηση 44.1 kHz & 16 bit χωράνε 3 ώρες στερεοφωνικής εγγραφής και 6 ώρες μονοφωνικής.
• Να παρέχει σύνδεση USB με υπολογιστή για μεταφορά, αποθήκευση και επεξεργασία σε ψηφιακά μέσα 
• Τροφοδότηση με ρεύμα και μπαταρίες
  Η απότομη διακοπή ρεύματος μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια των δεδομένων, γι αυτό είναι καλύτερα η ηχογράφηση να γίνεται με μπαταρίες, με το τροφοδοτικό σαν εναλλακτική λύση.

Μικρόφωνα

Μικρόφωνα χειρός

Στερεώνονται σε βάση. Χωρίζονται σε δυναμικά (dynamic) και πυκνωτικά (condenser). Τα πυκνωτικά είναι καλύτερης ποιότητας, αλλά είναι πιο ευαίσθητα σε υγρασία και σκόνη. Ως προς την κατεύθυνση λήψης του ήχου χωρίζονται σε παντοκατευθυντικά (omnidirectional) και μονοκατευθυντικά (unidirectional). Για μια συνέντευξη πρόσωπο με πρόσωπο είναι καλύτερα τα μονοκατευθυντικά ή καρδιοειδή, γιατί στοχεύουν απευθείας στον ομιλητή. Όταν είναι παρόντες περισσότερα άτομα ή όταν μας ενδιαφέρουν και οι ήχοι περιβάλλοντος είναι καλύτερα τα παντοκατευθυντικά.

Μικρόφωνα πέτου ("ψείρα")

Στερεώνονται στο ρούχο του ομιλητή και παρέχει πολύ καθαρό ήχο λόγω της εγγύτητας στο στόμα του ομιλητή. Τα περισσότερα μικρόφωνα πέτου έχουν βύσμα τύπου «καρφί», αλλά μπορεί να γίνει μετατροπή σε XLR. Συνήθως χρειάζονται δύο μικρόφωνα πέτου, για να πιάνει και τη φωνή του ερευνητή.

Μέσα αποθήκευσης

Ανάλογα με το μοντέλο του ψηφιακού μαγνητοφώνου, θα χρειαστούμε κάρτα μνήμης compact flash ή SD χωρητικότητας 2 ή 4 GB. Προσοχή: βεβαιωθείτε ότι ο τύπος και οι προδιαγραφές της κάρτας μνήμης ταιριάζουν με το μοντέλο του μαγνητόφωνου. Για την ανάγνωση των δεδομένων μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ένα card reader.

Για την αρχειοθέτηση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε CD ή DVD υψηλής ποιότητας, αλλά η πιο σύγχρονη τάση είναι η αρχειοθέτηση σε πολλαπλούς σκληρούς δίσκους.

Οδηγίες ηχοληψίας

Πριν την ηχογράφηση

• Εξοικειωθείτε με το μηχάνημα, κάντε μια δοκιμή
• Φροντίστε να είναι φορτωμένες οι μπαταρίες
• Ρυθμίστε σωστά το μηχάνημα για τη συγκεκριμένη λήψη (φορμά, στερεοφωνική ή μονοφωνική εγγραφή, χρήση εσωτερικού ή εξωτερικού μικρόφωνου)

Την ημέρα της συνέντευξης

• Διαλέξτε ένα ήσυχο μέρος, χωρίς ενοχλητικούς θορύβους
• Απενεργοποιήστε τα κινητά σας
• Τοποθετείστε το μικρόφωνο σε απόσταση 20-30 εκ. από τον πληροφορητή
• Δοκιμάστε και ρυθμίστε την ένταση, ενδ. με τη χρήση ακουστικών. Η καλύτερη ένταση είναι κοντά στο 0dBu, φροντίστε να μην πάει ο δείκτης στο κόκκινο.

Χρήσιμες ιστοσελίδες

http://digitalomnium.com

http://www.vermontfolklifecenter.org/archives/res_audioequip.htm

http://www.oralhistory.org/technology

http://transom.org/?cat+6

www.inquitaudio.co.uk

Βίντεο

http://www.youtube.com/watch?v=a1PxBeB5Lr8

On-line tutorial για ηχοληψία με βιντεοκάμερα

https://www.youtube.com/watch?v=7bbool6TDM0&feature=youtu.be

On-line tutorial για τεχνικές βιντεοσκόπησης